به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم، کسب میزبانی‌های مهم در فوتبال، آنچنان از ایران دور است که شاید بتوان گفت بیشتر به یک رویا شباهت دارد. آن هم در روزهای حال حاضر فوتبال کشور که در به هم ریخته‌ترین روزهای تاریخ ۱۰۰ ساله خود به سر می‌برد.

فدراسیون فوتبال ایران ۱۰۰ سال پیش و در سال ۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۹ شمسی) تاسیس شد. آن روزها که هنوز فوتبال در دنیا هم شکل حرفه‌ای خود را پیدا نکرده بود، ایران تصمیم گرفت ساختار مشخصی را برای حضور فوتبال کشور در عرصه‌های بین‌المللی فراهم کند. هرچند دو جنگ جهانی ۱۸-۱۹۱۴ و ۴۵-۱۹۳۹ عملاً مسابقات بین‌المللی را کمرنگ و متوقف کرده بود.

ورود رسمی فوتبال ایران و عضویتش در فیفا در سال ۱۹۴۸ میلادی (۱۳۲۷ شمسی) صورت گرفت. فدراسیون فوتبال ایران سال ۱۹۵۴ میلادی (۱۳۳۳ شمسی) نیز در کنفدراسیون فوتبال آسیا عضویت یافت. پس از آن ایران در دو دوره ۱۹۶۸ و ۱۹۷۶ میلادی (۱۳۴۷ و ۱۳۵۵ شمسی) میزبانی جام ملت‌های آسیا را کسب کرد که با احتساب قهرمانی در این دو دوره و جام ملت‌های ۱۹۷۲ تایلند، تیم ملی سه دوره پیاپی و البته با مربیان ایرانی قهرمان آسیا شد.

ژائو هاوه‌لانژ پس از رسیدن به ریاست فیفا در سال ۱۹۷۴ با حمایت کشورهای آسیایی و آفریقایی تصمیم داشت تا فوتبال را در کشورهای آسیایی و آفریقایی توسعه دهد. از همین‌رو اولین جام جهانی در رده جوانان در سال ۱۹۷۷ به تونس در قاره آفریقا رسید و در سال ۱۹۷۹ ژاپن در قاره آسیا دومین میزبانی را کسب کرد. رئیس وقت فیفا قصد داشت میزبانی جام جهانی فوتبال را برای اولین بار از دو قاره اروپا و آمریکای لاتین در آسیا هم برگزار کند.

فوتبال ایران هم که در سال‌های آغازین فعالیتش در سطح بین‌المللی از دو دوره جام ملت‌های آسیا میزبانی کرده بود، از سوی هاوه‌لانژ به عنوان اولین کاندیدای میزبانی جام جهانی در قاره آسیا برای جام جهانی ۱۹۹۰ به طور جدی در نظر گرفته شده بود که در نهایت این میزبانی به ایتالیا رسید. هرچند آرزوهای هاوه‌لانژ ۱۲ سال بعد از تاریخی که ایران می‌توانست میزبان جام جهانی شود، با میزبانی مشترک کره جنوبی و ژاپن در سال ۲۰۰۲ محقق شد و ۳۲ سال بعد در سال ۲۰۲۲ یک کشور مشخص (قطر) به تنهایی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از مهم‌ترین مسابقات فوتبال جهان میزبانی خواهد کرد.

با این حال شاید مهم‌ترین میزبانی ایران در رشته فوتبال در سطح قاره یا جهان که از قضا در ورزش جزو مهم‌ترین میزبانی‌هاست، مربوط به مسابقات قهرمانی جوانان آسیا در سال ۲۰۰۰ است که ۲۰ سال از آن می‌گذرد. مسابقاتی که تیم جوانان ایران به مقام چهارم دست یافت و برای دومین بار در این رده سنی پس از جام جهانی جوانان ۱۹۷۷ تونس راهی جام جهانی جوانان ۲۰۰۱ در آرژانتین شد. سال‌ها از این میزبانی گذشته است و مهم‌ترین میزبانی فوتبالی ایران از مسابقات انتخابی جام جهانی، جام ملت‌ها یا لیگ قهرمانان آسیا بوده که طبق قانون به صورت رفت و برگشت انجام شده است و نیازی به تلاش برای کسب میزبانی ندارد. کسب میزبانی مسابقات انتخابی قهرمانی آسیا در سطح پایه نیز آنچنان راحت است که شاید فقط نیاز به یک درخواست رسمی دارد.

هرچند فوتبال ایران هیچگاه با ارائه درخواست رسمی -البته بدون تلاش و لابی- برای کسب میزبانی جام ملت‌های آسیا در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۱۱، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ موفق نبود، حالا خبر آمده که فدراسیون فوتبال برای کسب میزبانی جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۲۷ درخواست رسمی داده است. دریغ از اینکه خبر این درخواست رسمی هم به صورت رسمی با قرار گرفتن روی سایت فدراسیون یا در یک نشست خبری به رسانه‌ها اعلام شود. گویا این درخواست برای خود فدراسیونی‌ها نیز جدی نبوده که سخنگوی فدراسیون فوتبال با اعلام آن روی توئیترش آن را مخابره کرده است. آن هم با طرح این پرسش که "یوزها میزبان قدرت‌های بزرگ آسیا می‌شوند؟" چقدر بلندپروازانه و غرور آفرین.

پوشیده نیست که ما نیز خواستار بالا رفتن امکانات فوتبال کشور و کسب میزبانی‌های مهم هستیم، اما آیا درخواست فدراسیون فوتبال در شرایط کنونی بیشتر شبیه به یک رویا و حتی شوخی نیست تا واقعیت و بلندپروازی؟ آیا چشم‌ها رو به واقعیت باز است و شاهد این روزهای سخت هستیم یا اینکه واقعاً قرار است در ۷ سال پیش رو تا جام ملت‌های ۲۰۲۷ اتفاقات نادری رخ دهد که این درخواست برای AFC ارسال شده است.

واقعیت اینجاست؛ فدراسیون فوتبال در ماه‌های اخیر حتی برای پرداخت دستمزد کارمندانش با مشکل مواجه بوده است. شکایت‌های متعدد از سوی مربیان خارجی و احتمالاً پرداخت غرامت‌های سنگین چالش بزرگ‌تری را برای فوتبال ایران ایجاد خواهد کرد و فدراسیون بدون رئیس هم حل این مشکلات و چالش‌ها را سخت‌تر کرده است. همه اینها را در کنار واقعیتی بگذاریم که هنوز یک سال هم از آن نگذشته است و آن هم فراهم کردن شرایط برای برگزاری لیگ برتر نوزدهم بود که در نهایت هم بدون عملی شدن خواسته‌ها، تصمیم گرفته شد لیگ را آغاز کنند.

استاندارد سازی ورزشگاه‌ها با شماره گذاری صندلی‌ها، نصب دوربین مداربسته و چهره‌زن برای شناسایی متخلفان روی سکوها، فروش الکترونیکی بلیت و نشستن تماشاگران در جایگاه و صندلی ثبت شده روی بلیت و گیت‌های الکترونیکی همه از الزامات آغاز لیگ نوزدهم بود که با همین بهانه ۳ هفته به تاخیر افتاد، اما با شروع لیگ مشخص شد هیچکدام از این استانداردها رعایت نشده و عملیاتی نیست. یعنی باز روز از نو، روزی از نو؛ ادامه جنگ روی سکوها، مرگ تماشاگران با بی تدبیری در فراهم کردن امکانات و سرهای خونین و دست‌های شکسته نتیجه کار بود. اتفاقاتی که نشان می‌دهد هنوز فرهنگ مناسبی برای ورود بانوان به ورزشگاه‌های فوتبال وجود ندارد و نه تنها زیرساخت فیزیکی این کار آماده نیست، بلکه زیرساخت‌های فرهنگی و عقلانی‌اش به مراتب عقب‌تر از آن است. مسئله‌ای که مسلماً در صورت کسب میزبانی بین‌المللی در سطح قاره جزو الزامات خواهد بود.

در کنار این موارد، کمی به امکانات فوتبالی‌مان نگاه کنیم که هنوز استانداردترین ورزشگاه ملی‌مان ورزشگاه آزادی است که ۵۰ سال از عمر آن گذشته و حتی برای میزبانی فینال لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸ مورد تایید AFC نبود و با مکافات زیادی آماده دیدار پرسپولیس و کاشیما شد. ورزشگاه نقش جهان اصفهان پس از ۲۰ سال به صورت نیمه کاره افتتاح شد و پس از افتتاح با مشکل چمن روبه‌رو بود. حالا بگذریم از اینکه تیم‌های مطرح کشورمان در سطح اول لیگ برتر هنوز کمپ مناسبی برای انجام تمرینات خود ندارند و در همین فصل جاری تیم‌هایی چون استقلال و پرسپولیس بارها برای انجام تمرین خود با مشکل مواجه شدند و حتی به دلیل نبود زمین تمرین مناسب، تمرینات‌شان لغو شد. حالا این امکانات برای میزبانی جام ملت‌های آسیا باید برای ۲۴ تیم فراهم شود.

حالا با این استانداردها چگونه قصد داریم میزبان جام ملت‌های آسیا شویم؟ فدراسیونی که همین هفته گذشته برای حل مشکل باشگاه‌های بدهکار جلسه گذاشته بود و همین پرونده‌های متعدد مالی داخلی و بین‌المللی گواهی می‌دهد که تراز مالی فوتبال ایران منفی است. با اینکه فدراسیون فوتبال ایران درخواست اولیه خود را به صورت رسمی برای کنفدراسیون فوتبال آسیا ارسال کرده است، اما به نظر می‌رسد این درخواست بیشتر با ابعاد تبلیغاتی و رسانه‌ای همراه باشد تا یک تلاش جدی برای کسب میزبانی. چون واقعیت‌ها خلاف آنچه فدراسیون عمل کرده است را می‌گوید. سوالی که در آستانه ۱۰۰ سالگی فوتبال ایران باید از مسئولان فوتبال کشور پرسید، این است که خبر دارید فوتبال ایران امسال ۱۰۰ ساله خواهد شد و آیا می‌دانید اکنون در چه نقطه‌ای ایستاده‌ایم؟

گزارش: علیرضا محرمی