احسان خراسانی - خبرگزاری خبرآنلاین:چرا فوتبالایران مدام درجا می زند؟ این سئوالی بود که ما دوست داشتیم از مرتضی محصص و فریدونمعینی بپرسیم. دو تئوریسین بزرگ فوتبال ایران که حالا سالهاست مسئولیت کمیته فنیفدراسیون و کمیته جوانان را برعهده دارند. جالب این بود که همین سئوال ما را آنهاهم داشتند. البته جوابش را می دانستند و کلی اطلاعات شنیدنی داشتند اما در عمل حرفشان این بود که انگار همه گفته های شان ، خیلی هم خریداری ندارد و گوش شنوایی نیستتا بشنود ، آنها چه می گویند. س

خبرآنلاین: بحثمان را با صحبت درباره لیگشانزدهم شروع کنیم. جوانگرایی که فصل قبل در لیگ دیدم، اتفاق ویژه ای بود. در کلوضعیت لیگ را چطور می بینید؟

محصص: پیش از اینکه وارد صحبت درباره لیگ قبلشویم، باید خدمتتان عرض کنم که ۱۶ دوره است از آغاز لیگ برتر فوتبال ایران میگذرد. یعنی ۱۶ سال است که لیگ برتر ما حرفه ای شده است. ولی ما هنوز صاحب یک فلسفهو دیدگاه مشخص نیستیم. من همین دیروز با آقای معینی که صحبت می کردم، ایشان باز هممثال زمان حضور آلن راجرز در فوتبالمان را زدند. یعنی هنوز از آن دوره به عنوان یکدوره موفق یاد می شود. در حالیکه در طول این سال ها مربیان خوب زیادی در لیگ ماکار کرده اند. چیزی که ما همیشه در کلاس های مربیگری مطرح می کنیم، این است که مربیانما باید برای سیستم بازی تیم خود برنامه داشته باشند. اگر این طور نباشد، ممکن استسال آینده دوباره ما همینجا باشیم و دوباره همین حرف ها را درباره لیگ شانزدهمتکرار کنیم. متاسفانه باید بگویم که من حتی امیدی به لیگ قهرمانان آسیا فصل آیندههم ندارم. یعنی با این وضعیت دوباره تیم ها مثل امسال به راحتی از جام حذف میشوند. درست است که ما از نظر خیلی از امکانات در حد کشوری مثل قطر نیستیم ولی بحثامروز ما درباره توانایی های فنی است که دست خودمان است. چون فوتبال ما هنوز دردنیا صاحب آن فلسفه مشخص نیست. یعنی تاکتیکی مثل تیکی تاکا در فوتبال ما جواب نمیدهد. نکته مهم این است که مربیان ما باید تاکتیک مربوط به لحظه به لحظه بازی راآموزش ببینند. تاکتیکی که مخصوص فوتبال کشور ما باشد. برای مثال در لالیگا شماوقتی بازی بارسا و رئال را می بینید و در مقابل بازی تیم های دیگری مثل اتلتیکومادرید و والنسیا را زیر نظر می گیرید، متوجه می شوید که همه یک سبک فوتباللالیگایی را بازی می کنند. درست که میان تفکرات مربیان تفاوت وجود دارد ولی نوعفوتبال فقط مربوط به همان لیگ اسپانیا است. ولی ما هنوز حتی به این اتفاق نزدیک همنشدیم. مربیان خوبی مثل بلازویچ و ایویچ به ایران آمدند. اما ما آنچنان تاثیری ازکار آنها نگرفتیم. ما با درس های دفاعی که از ایویچ گرفتیم، بازی نسبتا خوبی درجام جهانی ۹۸ داشتیم. اما بعد از آن چه چیزی از افکار ایویچ باقی ماند؟ مثلا آریهان به پرسپولیس آمد. ولی چه دستاوردی داشت؟ مشکل اصلی ما همین است که هنوز صاحبیک هماهنگی بین مربیان نشدیم. ما نمی توانیم از آقای برانکو انتظار داشته باشیم کهمثل مربیان ایرانی فکر کند. ولی سبک بازی که او به پرسپولیس آورد به نظر قابل قبولبود. چون همه دیدیم که او فصل قبل با تیمش موفق بود. پس چرا ما هیچ وقت حاضرنیستیم که حتی چند ساعتی مطالعه کنیم که این سبک درست است یا نه؟ که اگر درست بودآن را گسترش دهیم. نگرانی من این است که در فوتبال ما همه چیز در حال تکرار شدناست. یعنی ما هیچ وقت مثل فوتبال قطر دنبال این نرفتیم که بازیکنی مثل ژاوی هرناندزرا وارد فوتبال خودمان کنیم. امثال او شاید در این سن و سال در زمین کارایی چندانینداشته باشند. ولی در بیرون زمین به قدری برای بازیکنان جوان موثرند که کمک خیلیزیادی به آنها می کند. مثلا لیست ورودی تیم ها برای فصل جدید دریغ از یک بازیکنیاست که در سطح جهانی باشد و بتواند کمک چشم گیری به لیگ ما کند. مثلا استیماچ بهفوتبال ما آمد. چه کمکی از او گرفتیم؟ کلی هم برای تیمش حاشیه ساختیم. من فکر میکنم سال بعد هم اگر ما جلوی شما بنشینیم، بحثمان پیشرفتی نخواهد کرد. چون اتفاقینمی افتد.

به نظر شما جوانگرایی که فصل قبل در لیگ انجامشد، اتفاقی بود؟ چون شرایط طوری رقم خورد که باشگاه ها مجبور شوند از نظر اقتصادیهم که شده دست روی بازیکنان جوان بگذارند.

معینی: آقای محصص صحبت های کاملی را دربارهتغییرات لیگ برتر و مربیان انجام دادند. ابتدا درباره موضوع قبلی بگویم که به نظرمن هر باشگاه باید برای خودش فلسفه ای جدا داشته باشد. چون همه چیز از همان باشگاهها شروع می شود. برای مثل باشگاه پرسپولیس فصل گذشته دارای این فلسفه بود. یعنی ازهمان ابتدا سبک هجومی خودش را دنبال کرد و به موفقیت هم رسید. در مقابل شرایط همطوری رقم خورده که راه های مختلفی برای مقابله با اینجور تیم ها پیدا شود. درادامه و در پاسخ به سوال شما درباره جوانگرایی باید بگویم که به نظر اقدامی فکرشده بود. دیدگاه خیلی ها این بوده که بازیکنان سرشناس پول زیادی می خواهند ولیجوانانی هستند که برای رسیدن به شهرت و آرزو های خود حاضرند با پول کمتری هم برایتیم ها بازی کنند. درست است که این مسئله اقتصادی هم دخیل است. اما بحث جوانگرایی،بحث روز دنیاست. تقریبا می توان ادعا کرد که از دو دهه پیش تمام تیم های دنیا بهاین نتیجه رسیدند که باید جوانگرایی کنند تا به موفقیت برسند. کشوری که به تیم هایپایه اهمیت ندهد، نمی تواند تیم ملی خوبی داشته باشد. یکی از بهترین مثال ها دراین زمینه تیم ملی آلمان است که همه دیدیم در این سال ها چطور جواب این تغییر نسلخود را گرفت. تیم آلمان از سال ۲۰۰۰ این تغییرات را آغاز کرد و سال ۲۰۱۰ جوابگرفت. در ۲۰۱۴ هم که قهرمان شد. این یعنی یک استراتژی مثبت که همه کشورها باید بهدنبال آن باشند.

خبرآنلاین: شما می فرمایید که این اراده وجودداشت. از طرفی الان کی روش می گوید ما با آقای تاج نشستیم و صحبت کردیم. به هر حالکمیته آموزش و جوانان هم کارهای زیادی کردند. خود شما در زمینه استعدادیابی حداقل۲ یا ۳ هزار بازیکن را زیر نظر گرفتید. اما حرف من این است که ورود این بازیکنانبه تیم آکادمیک نبوده. یعنی همه این ها با تست کردن انجام شده است. مثلا برانکو درتمرینات از محمد انصاری خوشش آمده و او را جذب کرده. ولی همچنان آکادمیک بودن ایناتفاق زیر سوال است. بالاخره هر چیزی باید نرخ مشخص خودش را داشته باشد که سالی بهاین میزان بازیکن، از آکادمی ها بیرون بیایند.

معینی: مسئله ای که شما اشاره می کنید در کشورهای پیشرفته دنیا طراحی شده است. یعنی همه باشگاه های بزرگ اروپا هدف گذاری دارند.برای مدارس فوتبال و آموزش ها برنامه ریزی دارند. هدف نهایی آنها این است که درسال هر باشگاه یک یا دو بازیکن به تیم اصلی اش می دهد. پس این به موجودیت باشگاهخیلی کمک می کند.

خبرآنلاین: پس نتیجه می گیریم مربی که در سال۱.۵ بازیکن به تیم بزرگسالان معرفی می کند، مربی پویایی است.

معینی: دقیقا همینطور است. برای مثال تیمبارسلونا ۱۰ سال پیش، ۳۰ مدرسه فوتبال در اسپانیا و خارج از اسپاانیا داشت. این ۳۰مدرسه فوتبال در سال یک کمپ یک هفته تا ده روزه دارند که مربیان استعدادیابی میکنند. از حدود ۱۰۰۰ بازیکن به ۲۵ بازیکن می رسند. از این ۲۵ بازیکن هم یکی دو تابه تیم اصلی می رسند و این پروسه همینطور ادامه پیدا می کند. جالب اینجاست که اینبازیکنان همیشه در خدمت این باشگاه هستند. یعنی برای پیراهن این تیم ارزش قائل اندو هیچوقت به آن پشت نمی کنند. واقعیت این است که اینگونه مسائل به پیشرفت فوتبالکمک زیادی می کند. اما این مسئله در کشور ما هنوز جا نیافتاده است. برای مثالباشگاه های بزرگ دنیا، ۸ زمین ترین فقط مخصوص تیم های پایه دارند. چیزی که ما درایران نمی بینیم.

خبرآنلاین: شما در کمیته جوانان در حال باشگاهداری هستید. یعنی این شمایید که از بازیکنان تست می گیرد و باشگاه ها این کار راانجام نمی دهند و تازه بعد از تست گیری های شما، به دنبال بازیکن مورد نظر میروند. در حالیکه اصلا شاید استعدایاب های شما اشتباه کنند. این می تواند آسیببزرگی باشد.

معینی: در اروپا هر باشگاهی یک کمیتهاستعدادیابی دارد. این استعدادیاب ها رقابت جدی با هم دارند. اگر در ۱۶ باشگاه لیگبرتری ما هم این اتفاق بیفتد و استعدایاب ها به رقابت برای زودتر جذب کردنبازیکنان بپردازند، خیلی همه چیز فرق می کند. اما در ایران باشگاه ها اینطورنیستند. پس ما مجبور هستیم که این کار را انجام دهیم. ما هنوز در همه مناطق، کمیتههای استعدادیابی خوب نداریم.

خبرآنلاین: شما الان دقیقا چه می کنید؟

معینی: ما در ۹ منطقه ایران که فوتبال خیزهستند، فعالیت داریم. هر کدام از این مناظق هم ۲ یا ۳ استان را زیر نظر دارد. چونبچه هایی که در سن پایین هستند باید در کمتر از یک ساعت به تمرین خود برسند. که ماهم به زودی این کار ها را تکمیل می کنیم.

خبرآنلاین: یعنی شما الان الان می کنید در فلانروز تست داریم و از بازیکنان دعوت می کنید. در حالیکه مربیان پایه هم حضور ندارند.

معینی: ما در مناطق ۹ گانه یک مسئول استعدادیابیداریم که هر کدام در شهر های خودشان یک استعدادیاب زیر دست دارند. یعنی بازیکن ازطریق آنها به استعدایاب اصلی معرفی می شوند. آنها افراد متعمد ما هستند. یعنی ازکلان به کوچکتر می رسد. مثلا ما برای تیم نوجوانان در هر شهری حداقل ۲۰۰ یا ۳۰۰بازیکن می بینیم. از شهر به منطقه می رسد. به مناطق گفتیم که از هر استان ۱۱بازیکن بیاورید. این ۱۱ تا در مناطق ۹ گانه حاضر می شوند. خود استان و توابع ان میشود ۵ تیم. این ۵ تیم ظرف دو روز یک ساعت ظهر و یک ساعت بعد از ظهر بازی میکنند.هر بازیکن ۴ تا بازی می کند و به صورت کامل عملکردش زیر نظر می رود. استعدادیابهای ما هم نمی توانند کسی را تقلبی بالا بیاورند. چون اعتماد خودشان از دست میرود. این ۵ تیم ۵۵ نفر هستند و همه بازی می کنند. از این ۵۵ نفر استان، چند بازیکنتوسط مربیان تیم ملی استعدادیابی می شوند. کاری که ما در ۹ منطقه انجام میدهیم.

خبرآنلاین: یعنی در حالیکه شما باید به جای همهاین کارها یک لیگ پویا در سطح استان داشته باشید، این همه استعدادیابی انجام میدهید.

معینی: بله. ما باید به این برسیم که مسابقات ولیگ های با کیفیت در سطح پایه داشته باشیم. چون بالاترین انگیزه است. مثلا همینکهلیگ ما یک مقدار تکان خورده، می بینید همه چقدر سر ذوق آمدند.

خبرآنلاین؛ حالا کمی درباره جایگاه باشگاه هاصحبت کنیم. یک باشگاهی ۳۰ میلیارد برای بزرگسالان خود خرج می کند و اصلا توجهی بهتیم های پایه ندارد. در حالیکه در همه جای جهان قانونی برای خرج کردن این بودجهوجود دارد. البته از طرفی دیگر مواردی بوده که فیفا پولی را به جوانان و پایه هااختصاص داده، ولی آن پول در ردیف های دیگر خرج شده است.

محصص: اصلا اینطور نیست که ما چون در فدراسیونباشیم از همه چیز خبر داشته باشیم. من فقط می دانم که کمک هایی از سوی ای اف سی بهتیم ها می شود. درباره باشگاه ها باید بگوییم که در هر کشور ۴ رکن اصلی برایفوتبال وجود دارد: تیم های پایه زیر ۱۲ سال، جوانان، کمیته آموزش و تیم های ملی کهما اصلا همان رکن اول را نداریم. حالا در دل این، بودجه ای که شما گفتید وجوددارد. هیچ جای دنیا استانداردی از نظر بودجه وجود ندارد که مثلا اگر در اسپانیاانقدر در تیم های پایه خرج شده است، در آلمان هم به همین میزان خرج شود.

خبرآنلاین: ولی هیچ جای دنیا هم به صفر میل نمیکند!

محصص: اصلا اینطور نیست. دیروز در جلسه ای باآقای معینی بودیم و ایشان از اینگفتند که بودجه کشور ژاپن چیزی حدود ۲۰۰ میلیوندلار است. البته این بحث از صحبت ما جداست. ولی من با شما کاملا موافقم. چون بدونتیم های پایه، اصلا تیم ملی نمی توانیم داشته باشیم. خوب است که ما راجع به بازیکنو مربی حرف بزنیم. اما اصل مطلب این است که ما باید به بحث های اساسی تر بپردازیم.چیزی حدود دو ماه بیش یک همایشی بزرگ در کشور انگلیس برگزار شد. ۲۵۰۰ مربی در اینهمایش حضور داشتند و تنها هدف این جلسه، هماهنگی بین مربیان بود. یعنی این که همهآنها حتی در زمینه استعدایابی به یک وحدت مشترک برسند. این خیلی مهم تر از این استکه ما بگوییم ترانسفر آقای طارمی چه شد؟! این که کمکی به ما نمی کند. هدف ما ازانجام این مصاحبه این است که رسانه شما و دیگر رسانه ها، این پیام را برسانند کهزمان، زمان تغییر است. تغییر را باید از پایه ها شروع کنیم. فقط جوانگرایی که کافینیست. حالا به تازگی خبر خوبی از آقای تاج شنیدیم که در جلسه ای با مدیران باشگاهها به این نتیجه رسیدند که فوتبال بانوان و فوتبال پایه باید وجود داشته باشد. اینخبر خوبی است که امیدواریم محقق شود.

خبرآنلاین: ولی بالاخره باشگاه باید بدانند کهدر زمینه کار خودشان چه وظیفه ای در قبال جوانان دارند. حتی خیلی از باشگاه هاهمان ۱.۵ بازیکن را هم در سال ندارند. یعنی پرسپولیس هنوز همان نوراللهی را دارد واستقلال هم فقط محسن کریمی و نورافکن که جایگاه خوبی در تیم هایشان دارند.

محصص: باشگاه های ما باید تیم پایه داشته باشند.اگر این تیم را داشته باشند، باشگاه هم مجبور می شود کمیته آموزش داشته باشند.

خبرآنلاین؛ تا پارسال می گفتند جا برای تمریننداریم. امسال ولی شهرداری به هر کدام یک ورزشگاه داد که برای تیم های جوانانبسیار جای خوبی است. پس حالا چرا کاری نمی کنید؟

معینی: آمار نشان می دهد که باشگاه های بزرگدنیا بین ۱ تا ۶ درصد برای تیم های پایه هزینه می کنند. ولی ما هیچ هزینه اینداریم. من یک سال مدیر آکادمی پرسپولیس بودم و این را از نزدیک دیدم. مثلا به هرمربی تیم های پایه، به اجبار من ۲ میلیون دادند. همین و دیگر هیچ. در حالیکه یکیاز درآمد های باشگاه ها باید تیم های پایه باشد. مثلا آقای وستر هوف، مسئول تیمهای پایه آژاکس به اینجا آمده بود. می گفت آژاکس در سال ۲ میلیون یورو برای تیمهای پایه خرج می کند و سالی ۱۰۰ میلیون یورو در می آورد. سوددهی بیشتر از این؟

خبرآنلاین: گفتید که ۱۲۰ مدرس داریم. این تعدادمدرس هم قطعا همه از یک منبع برای آموزش استفاده می کنند. پس چرا هنوز این همهتفاوت سبک وجود دارد؟ در حالی که شما و تیمی که با هم بودید، همه یک خط فکر راداشتید و حتما یک نسخه شفا بخش تجویز کردید. پس چرا هنوز اتفاقی نیفتاده است؟

محصص: فوتبال در حال تغییر است. پس مربی و مدرسباید به روز باشند. مطالبی که ما ۵ سال پیش می گفتیم، الان دیگر بدرد نمی خورد. آنتعداد مدرس ما همه کلاس های ای اف سی را تدریس نمی کنند. ما احتیاج به هماهنگیداریم. احتیاج به بحث و گفتگو داریم. برای نزدیک شدن به هدف، باید همان کاری راانجام دهمین که آقای راشفورد در انگلیس انجام می دهد. اتفاقا یکی از اهداف کمیتهآموزش این است که امسال هر ۱۶ مربی لیگ برتری را دعوت کند تا ما یک جلسه ای با همداشته باشیم. بحث قبلی شما کاملا درست بود. مثلا ما از مربی ای که درآمدش صفر است،چگونه توقع داشته باشیم که دنبال آموختن برود؟ البته برای مربی لیگ برتری هیچبهانه ای وجود ندارد. می تواند روز به روز بهتر شود. گواردیولا وقتی در بایرن مربیشد، زبان آلمانی یاد گرفت و اولین کنفرانس خود را به این زبان اجرا کرد.پ پس هیچکاری غیر ممکن نیست.

خبرآنلاین: ما داریم یک وحدت رویه را تدریس میکنیم. ولی اساسا همچنان مربیان ما الگو های سنتی را ترجیح می دهند. یعنی اکثرشانمی گویند تکنیک و تاکتیک فقط یک عدد است. هنوز اگر در رختکن سر بازیکن داد بزنی کهغیرتی بازی کن، تاثیر خودش را دارد. به نوعی هیجان خودشان را به بحث های علمیترجیح می دهند.

محصص: فراموش نکنیم کلاس مربیگری یعنی تبادلنظر. صحبت شما کاملا درست است. مربی بهترین کلاس دنیا را می گذراند. اما هنوزرفتاری آماتور و دور از ذهن دارد. این دیگر خیلی مربوط به کلاس مربیگری خاصی نیست.چون آموزش کار خودش را کرده و از این جا به بعد ماجرا دیگر به خود مربی بر میگردد.

خبرآنلاین: در پایان بحث در مورد جوانان، کمیدرباره مسابقات انتخابی المپیک و تیم امید صحبت کنیم. آن مسابقات را همه دیدیم. منمی خواهم بدانم که چه می شود، در آن سطح که همه چیز برای تیم ها یکسان بود،بازیکنی مثل روزبه چشمی از ما یا حتی چند نفر دیگر بابت حذف از بازی ها، آنطور سرخورده می شوند و با چنان برخوردی روبرو می شوند. ولی آنها هم به المپیک می رسند،هم ترانسفر می شوند. تازه بازیکن شان از لیگی مثل ژاپن به آرسنال ترانسفر می شود.این خیلی اتفاق بزرگی است!

محصص: واقعا بی نظیر بود. خود ونگر چند سالی درژاپن بود. آقای معینی درباره مهارت های اجتماعی گفتند که چقدر اهمیت دارد. من خودمکمتر می شود به مربی تماس بگیرم. اما یکبار سخنرانی داشتم و تصمیم گرفتم از مجتبیحسینی و یحیی گل محمدی بپرسم که دلایل حذف تیم های ما از آسیا چه بود؟ چه چیزیبرای آنها مشکل شد؟ یحیی به من گفت ما با تیم هایی بازی کردیم که حداقل ۱۰ تامشاور داشت. ولی اینجا حتی اگر یکی دو نفر هم اضافه بر آن کادر شود به مشکل میخورند. یا حقوق شان را نمی دهند یا احترام نمی بینند و یا هزار مشکل دیگر که وجوددارد. ما هنوز آن سازمان دهی را نداریم و نمی خواهیم یاد بگیریم. فکر کنم عدم وجودمشاور فنی در باشگاه ها یکی از مشکلات است. راجع به جوان ها باید بگویم که تماسکشور ما با کشور های دیگر خیلی کم است. ما ولی این فرصت را به بازیکنان نمی دهیم.ما در لیگی بازی می کنیم که آن چنان پیشرفته نیست و یک جوان برای رشد کردن نیاز بهزمان دارد.

خبرآنلاین: یک بخشی به خود بازیکن هم ربط دارد.بازیکنی که درآمد میلیاردی دارد ولی خیلی وقت ها اصلا در حد انتظار نیست. یعنی یکبازیکن واقعا نیاز به کسی دارد که او را کامل راهنمایی کند و کنارش باشد.

معینی: بازیکن های بزرگ دنیا حتما مشاور هایزیادی هم دارند. مثلا سوارز. قبل از اینکه به بارسا برود چقدر حاشیه داشت؟ ولی دربارسلون اصلا از این خبر ها نبود. این ها چیزی است که در فوتبال ما دیده نمی شود.مشاورانی که وجود ندارد.

محصص: ما نباید آموزش را فراموش کنیم. آموزش فقطبحث های تکنیکی نیست. داشتن یک بزرگ که صاحب شخصیت باشد، برای یک تیم غنیمت است.چیزی که ما نداریم. چون اکثر مربیان فکر می کنند مدیر فنی یعنی آقا بالا سر. درحالیکه اصلا این نیست. سطح آموزش بازیکنان خیلی پایین آمده است. چون مطالعه نکردن،درس نخواندن و همه این ها تاثیر مستقیم روی این هنجار ها دارد.

خبرآنلاین: حالا اگر شما به عنوان دو تن ازبهترین های کارشناسی ایران و به عنوان یک بزرگتر، بخواهید مثلا به امثال مهدیطارمی، رامین رضاییان، پیام صادقیان، یا خیلی های دیگر از بازیکنان که نیاز بهاینگونه مشاوره ها دارند؛ حرفی بزنید، چه می گویید؟

معینی: من به این مورد زیاد فکر کردم که باشگاههایی که بازیکنان بزرگ ساختند، احتراک زیادی را در تیم خود راه دادند. پس اگر ایناحترام را در جامعه گسترش دهیم، خیلی از مشکلات ما حل می شود. احترام از نظر منواقعا مهم است و باعث پیشرفت می شود.

محصص:من حتما درباره نظم و انضباط و مطالعه توصیه می کنم. یعنی این خواندن و یاد گرفتنیکی از وظایف بازیکنان است. چون کاملا روی بازی او تاثیر می گذارد.