خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: در مستطیل سبز دنیای فوتبال، برای برگزاری یک مسابقه، عناصر مختلفی همراهی می‌کنند که داوران نیز ازجمله آن‌ها بشمار می‌روند که نسبت به مجموعه فعالان این عرصه مخاطبان خاصی دارند.

خیلی‌ها توان این رادارند که فوتبالیست قابلی شوند و پیوستن به تیم‌هایی مانند استقلال و پرسپولیس را آرمان‌شهر خود می‌دانند اما هستند کسانی که تصمیم می‌گیرند متخصص‌ترین فرد میدان فوتبال باشند و این دسته از افراد برخلاف دسته اول، حرفه داوری فوتبال را دنبال می‌کنند.

در هر استان، متقاضیان حرفه داوری ابتدا باید به کمیته داوران هیئت فوتبال استان خود مراجعه و در کلاس‌های داوری شرکت کنند و پس‌ازآن بازی‌های شهرستانی را سوت و پرچم بزنند و به‌تدریج به حدی از آمادگی برسند که توسط فدراسیون فوتبال، ابتدا برای رده‌های سنی و سپس برای بازی‌های کشوری به‌ویژه لیگ برتر فوتبال ایران انتخاب شوند.

فعالیت داوران در شهر قزوین از سال ۱۳۶۳ با تشکیل اولین کلاس‌ها و آموزش‌های داوری از همین سال شکل گرفت هر چند در آن زمان قزوین تحت پوشش استان زنجان بود و در سال‌های بعد که فریدون اصفهانیان رئیس کمیته داوران استان زنجان شد، قزوین توفیقی در داوری به دست نیاورد.

در همان ابتدای آغاز به کار داوری در این منطقه، محمد ملکی نژاد که مدتی هم مسئول کمیته داوران قزوین بود، اولین داور ملی از استان قزوین به شمار می‌رفت اما وی و داوران ملی پس از او تا سال ۷۱ - ۷۲ در لیگ فوتبال کشور قضاوت نمی‌کردند؛ از همین ایام قزوین اولین داوران لیگ فوتبال را تجربه کرد و تقریباً از ابتدای دهه هفتاد، داوری قزوین استحاله خود را آغاز کرد و داوران و کمک‌داورانی ازجمله حسین استاد آقایی، محمدحسن چیتگر و ابراهیم شوشتری در لیگ آزادگان به فعالیت پرداختند.

امروز باگذشت سه دهه همان‌طور که ورزش استان قزوین در ابعاد مختلف متحمل آسیب‌های زیادی شده و هنوز ادامه دارد و موجب شده تا فوتبال استان در کشور جایگاه مناسبی نداشته باشد، داوری فوتبال هم دستخوش حوادث، موانع و بی‌تدبیری‌هایی در ادوار مختلف بوده که موجب عقب ماندن این حرفه شده است.

فرصت سوزی داوری در سطوح ملی و بین‌المللی؛ مانع رشد داوری

از عوامل مهم در عقب‌ماندگی جایگاه داوری در استان می‌توان به فرصت سوزی‌های صورت گرفته در ادوار مختلف و نبود افراد متخصص و تأثیرگذار و صاحب نفوذ و مرتبط با مسئولان کشوری اشاره کرد که به ورزش استان بیشترین آسیب‌ها را زده است.

حسین استاد آقایی: قزوین نیازمند افرادی ذی‌نفوذ و متخصص در ورزش است

حسین استاد آقایی رئیس کمیته داوران هیئت فوتبال استان قزوین در گفتگو با خبرنگار مهر گفت :به‌طورکلی در رأس ورزش استان فردی که بتواند ارتباطی درست با فدراسیون‌ های مختلف ورزشی داشته باشد وجود ندارد و فوتبال و داوری هم از این قاعده مسکنی نیست و حق داوران قزوینی در این سه دهه بخصوص ۱۰ سال اخیر تضییع‌شده و متولیان ورزش استان هیچ‌گاه نخواسته‌اند از حقوق داوران دفاع کنند.

در موارد عدیده‌ای در این زمینه، مسئولین ورزشی استان می‌توانستند مؤثر واقع شوند اما موضع انفعالی گرفتند و فرصت‌های به‌دست‌آمده از دست رفت و در موارد محدودی داوران استان قزوین فرصت بین‌المللی شدن را به دست آوردند که مستلزم پیگیری مسئولان ورزشی استان بود اما به دلیل پیگیری نشدن امور، این فرصت‌ها ازدست‌رفت.

علی خسروی، داور بین‌المللی سال‌های نه‌چندان دور فوتبال ایران که بدون شک نزد جامعه داوری و فوتبال دوستان اعتبار ویژه‌ای دارد در گفتگو با خبرنگار مهر درباره حال‌و روز داوری استان قزوین هم‌نظرهای قابل‌تأملی ارائه داد.

وی در پاسخ به سؤالی در خصوص جایگاه داوری استان در بعد از انقلاب گفت: متأسفانه قزوین هیچ جایگاه ویژه‌ای را در بین سایر استان‌ها در این سی سال نتوانسته برای خود کسب کند.

خسروی بیان کرد: آیا مسئولان استان قزوین نگاهی به این موضوع کردند که تبلور داوری قزوین از کجا شروع شد؟ در سال ۷۸-۷۹  که در گیلان مسابقات رده امید آسیا برگزار شد و حسین استاد آقایی سخت‌ترین بازی‌ها را سوت زد و به کمیته داوران و فدراسیون فوتبال معرفی شد، متأسفانه مسئولان وقت ورزش استان قزوین اعم آر اداره تربیت‌بدنی وقت و هیئت فوتبال و سایر مسئولین استان از او حمایت نکردند تا استاد آقایی بین‌المللی شود.

خسروی اضافه کرد: این اتفاق در مورد «مجید پیشگاهی» و «بابک عباسقلی زاده» هم افتاد و بازهم اقدامی از مسئولان ورزش قزوین ندیدیم و هیچ‌گونه حمایتی برای بین‌المللی شدن این دو داور شایسته صورت نگرفت.

علی خسروی تصریح کرد: همان‌طور که استان قزوین در مورد داوران قبلی خود دست به خودسوزی زده، همین رویه در مورد مجید ویشکایی و بابک عباسقلی زاده در حال تکرار شدن است و باید مسئولین استانی از آن‌ها حمایت کنند.

اتفاق دهه ۸۰ و تأثیر بر روند رشد داوری قزوین

در این میان در اوایل دهه هشتاد چهره‌های جدیدی به داوری استان و ملی مانند محمد دوستی، صانع فر، عظیمی اضافه شدند و به نظر می‌رسید بستر رشد داوری در استان فراهم‌شده است اما اتفاقاتی که از ابتدای همین دهه رخ داد این روند را کند کرد.

دریکی از مسابقات فوتبال دسته اول شهرستان یکی از مسئولین هیئت فوتبال که خود مدیر یکی از گروه‌ها محسوب می‌شد با یکی از داوران درگیر شد که متعاقب این اتفاق سایر داورها اعتراض و از قضاوت در سایر بازی‌ها خودداری کردند که جلسات متعددی در هیئت فوتبال و تربیت‌بدنی برگزار شد اما فایده‌ای نداشت و درنهایت گروه داوری استان از طرف کمیته داوران فدراسیون فوتبال کنار گذاشته شد.

علی خسروی در این زمینه اظهار داشت: آیا می‌شود مسئولین ورزش یک استان موجب محرومیت داوران استان خود شوند؟ حادثه‌ای که در اوایل دهه هشتاد صورت گرفت و به دنبال آن تا مدتی گروه داوری قزوین از طرف کمیته داوران کنار گذاشته شد، مصداق بارز حمایت نکردن مسئولان ورزش استان از جوانانی بود که آن زمان تازه‌کار خود را آغاز کرده بودند و به‌جای آن‌که حمایتی از آن‌ها صورت گیرد، مسئولین هیئت فوتبال، خودشان از فدراسیون فوتبال درخواست کردند که به این داوران دیگر بازی ندهند؛ درواقع از ناحیه مسئولین ورزش خودزنی صورت گرفت و باعث شد داوری قزوین ضرر کند و دچار عقب‌گرد شود.

خسروی با تأکید بر اینکه کمیته داوران فدراسیون فوتبال راسا این تصمیم را نگرفت تصریح کرد: مطمئن باشید که این محرومیت با تائید خود هیئت فوتبال قزوین صورت گرفت.

حسین استاد آقایی از داوران باسابقه استان هم در پاسخ به سؤال خبرنگار مهر درباره کنار گذاشته شدن داوران در اوایل دهه ۸۰ اظهارداشت: متأسفانه در این مورد بدون بررسی تصمیم‌گیری شد درحالی‌که در آن زمان بازی‌های مهمی را به‌عنوان داور و داور چهارم حضور داشتیم و بازی ملوان و ابومسلم را سوت زده بودیم و حذف در چنین مقطعی واقعاً به ما ضربه زد و همین عامل باعث تغییر و تحولاتی در هیئت فوتبال شد.

وی افزود: به نظر می‌رسد ریاست دپارتمان داوری وقت در این تصمیم نقش بسزایی داشت زیرا درهمان زمان تنها حق داوران استان‌های ضعیفی چون قزوین تضییع شد درحالی‌که داوران هم سن و سال رضایی تبار در استان‌هایی مانند البرز و سمنان به کار خود در لیگ برتر ادامه دادند و در این اتفاق حتی مسئولین ورزشی و نمایندگان مجلس و حتی برخی از بزرگان استان هم در جریان کار قرار گرفتند اما اقدام مؤثری در جهت اعاده حقوق رضایی تبار انجام نشد.

سخن آخر

داوری در قزوین با داشتن افرادی توانمند و با تجربه در شرایط کنونی میتواند حرفی برای گفتن داشته باشد به شرط آن که مشکلاتش شناسایی و حل شود.

بدیهی است شناسنامه‌دار شدن داوران، شرکت در کلاس‌های درجه‌یک داوری، از انحصار خارج شدن تدریس کلاس‌های داوری درجه‌یک کشوری توسط مسئولانی خاص، نظارت بر داوری سطوح مختلف فوتبال و ورود داوران جوان به لیگ برتر فوتبال و بین‌المللی شدن آن‌ها که کاری سخت اما ممکن است می‌تواند زمینه حضور داوران توانمند استان‌های مظلومی چون قزوین را در رقابت‌های فوتبال مهیا و زمینه شکوفایی استعدادهای آن‌ها را فراهم کند

خبرنگار: سیاوش سهرابی